ΕΛΑΦΙ ,
Γιάννη Παλαβού , Το παιδί , εκδόσεις νεφέλη
https://anoikeiosi.blogspot.com/2020/12/blog-post_93.html
Διήγημα
Πηγαίνετε στο Λεξικό Λογοτεχνικών Όρων που έχετε στο σπίτι σας ή στην ηλεκτρονική του μορφή που σας παραθέτω και βρείτε και διαβάστε το λήμμα "διήγημα". Υπογραμμίστε τα βασικά και στείλτε μου τις απορίες σας .
Στοιχεία διηγήματος :
αφηγητής (ποτέ ο συγγραφέας ! )
δρώντα πρόσωπα : Ποια είναι και ΠΩΣ κτίζονται μέσα από λεκτικούς τρόπους ;
τόπος
Χρόνος [ χειρισμός του χρόνου : Χρόνος Ιστορίας -Χρόνος αφήγησης (συμπύκνωση -ανάλυση , γραμμική αφήγηση , in media res...)]
Αναδρομή ( στοιχείο χρόνου )
Αυτός ο αφηγηματικός τρόπος είναι, βέβαια, ο πιο απλοϊκός
αλλά παράλληλα είναι και ο πιο μονότονος. Δημιουργεί τη λεγόμενη αφηγηματική μονοτροπία:
στερεί από την αφήγηση την ποικιλία, τις εναλλαγές στην αφηγηματική ένταση και
τις περισσότερες φορές μειώνει το αναγνωστικό ενδιαφέρον.
Γι’ αυτό στα αφηγηματικά κείμενα, τις περισσότερες φορές,
δεν ακολουθείται η λεγόμενη ευθύγραμμη αφήγηση. Ο αφηγητής, είτε συμμετέχει ο
ίδιος στη δράση είτε βρίσκεται έξω από αυτή, επιλέγει και
εφαρμόζει και ποικίλες άλλες αφηγηματικές τεχνικές.
Μία από αυτές τις τεχνικές είναι η ακόλουθη: κάποια
στιγμή διακόπτεται η κανονική ροή της αφήγησης και ο αφηγητής, μετατοπιζόμενος
από το «τώρα» στο «τότε» της ιστορίας που αφηγείται, ανάγεται σε γεγονότα
χρονικά προγενέστερα και παλαιότερα.
Αυτή η χρονική μετατόπιση της αφήγησης προς το παρελθόν
ονομάζεται αναδρομή ή ανάληψη. Όπως γίνεται κατανοητό, με την αναδρομή, η
αφήγηση «εγκαταλείπει» το συγκεκριμένο χρονικό σημείο στο οποίο βρίσκεται μια
ορισμένη στιγμή, και ανάγεται σε προγενέστερες χρονικές στιγμές.
Με την τεχνική της αναδρομής η αφήγηση παύει να είναι
επίπεδη και ευθύγραμμη και αποκτά χρονικό βάθος. Παράλληλα, φωτίζονται γεγονότα
και καταστάσεις που η αιτία τους ανάγεται στο παρελθόν και όχι στο «τώρα» του
αφηγηματικού μύθου.
Συμβολικά και παραστατικά, την αναδρομή μπορούμε να την
απεικονίσουμε με το ακόλουθο σχήμα:
Φυσικά, στη διάρκεια μιας αφήγησης, μπορεί να συμβεί και
το αντίθετο: ο αφηγητής δηλαδή από το «τώρα» της ιστορίας να αναχθεί στο μέλλον
και να εκθέσει τα πράγματα που πιστεύει ή γνωρίζει ή εικάζει ότι θα συμβούν
μελλοντικά. Αυτή η αναγωγή στο μέλλον ονομάζεται προβολή ή πρόληψη.
Η Οδύσσεια, που είναι ένα από τα πρώτα αφηγηματικά
κείμενα στον κόσμο, στηρίζεται και στην τέχνη της αναδρομής: Συγκεκριμένα, όταν
ο Οδυσσέας θα φτάσει στον νησί των Φαιάκων και θα συναντηθεί με τον Αλκίνοο, θα
του διηγηθεί τις θαλασσινές του περιπέτειες. Στην ουσία, αυτή η εξιστόρηση
είναι μια αναδρομή. Η αφήγηση μετατοπίζεται από το «τώρα» της συζήτησης Οδυσσέα
– Αλκίνοου και ανάγεται στο παρελθόν. Έτσι, ο αναγνώστης πληροφορείται γεγονότα
και περιστατικά που τον μετακινούν χρονικά και τον ανάγουν στο παρελθόν του
ήρωα και της αφηγηματικής πράξης.(
αφήγηση
περιγραφή
πρόσωπο , χρόνος κλπ στοιχεία ρήματος και ρόλος τους μέσα στο κείμενο .
Επαναλήψεις και ρόλος τους
Μεταφορές /παρομοιώσεις και ο ρόλος τους μέσα στο κείμενο .
Εικόνες και ο ρόλος τους μέσα στο κείμενο .
Ασκήσεις :
1) Συγκεντρώστε μέσα από το κείμενο όλους τους τρόπους με τους οποίους ο συγγραφέας δημιουργεί τον αφηγητή του που είναι και συγχρόνως το βασικό δρων πρόσωπο του διηγήματος
2) Ανάγνωση και επεξεργασία του λήμματος διήγημα από το Λεξικό Λογοτεχνικών Όρων (όπως σας είπα παραπάνω )
3)Άσκηση λογοτεχνίας για το Α1 στο κείμενο "Ελάφι
Να διαβάσετε πολύ προσεκτικά το κείμενο και να βρείτε όλα τα σημεία όπου ο αφηγητής αναφέρεται σε σκέψεις του (όχι αφήγηση πράξεων , όχι περιγραφή ).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου