Α1-Α2 : ΙΣΤΟΡΙΑ

 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΙΣ

Διαβάστε πολύ καλά τις παρακάτω σημειώσεις και στείλτε μου τις απορίες σας .

Πολιτική : 

Τι είναι ; Πότε γεννιέται , με ποιους όρους ;  Μπορεί να εφαρμοσθεί και σε άλλους πολιτισμούς ;

 Πολιτική = Οι δραστηριότητες που ταιριάζουν στην Πόλη .

Πόλις  είναι  μια αυτοδιοικούμενη οντότητα όπου οι αποφάσεις λαμβάνονταν με κάποιου είδους συμμετοχή , από κοινού/συλλογική διαχείριση  . Ιδιόμορφο μοντέλο , σπανίως συναντώμενο εκτός Ελληνικού Πολιτισμού .

 Οι Έλληνες είχαν επίγνωση και ήταν περήφανοι για την Ελευθερία που απολάμβαναν στην πόλη τους . 

Έλληνες = Ελεύθεροι ΕΝΩ  Βάρβαροι υπό τυραννία( υπήκοος /υπακούω) . 

Πολιτεύεσθαι = Διαλέγεσθαι .

Πολιτική είναι πεδίο με δυο όρια . Κυμαίνεται μεταξύ του ανταγωνισμού (πόλεμος) και υπακοής (διακυβέρνηση : Λήψη αποφάσεως από κεντρική εξουσία , δημιουργεί υπηκόους , όχι πολίτες ). Για τους Έλληνες η διακυβέρνηση δεν είναι πολιτική , όπως κι ο Πόλεμος δεν είναι Πολιτική .

Θερμοκήπιο της «πόλεως» οι Ιωνικές πόλεις

Κατακερματισμός της εξουσίας : καμιά ομάδα δεν μπορούσε να επιβληθεί στην άλλη (πχ αριστοκράτες (γαιοκτήμονες ) στο άστυ , έμποροι στο λιμάνι-----à Διαλογική σχέση

3 μεγάλες καινοτομίες (επινοήσεις) που διέλυσαν την κοινωνία των γενών και οδήγησαν στην Πόλη

Η μεταλλοτεχνία είναι καινούρια σχέση με την φύση (παρέμβαση στην φύση-μεταλλικά όπλα ) ---à σε αυτοπεποίθηση

Κάθε μεγάλη επινόηση δημιουργεί κραδασμούς στην κοινωνία !

Με τα μέταλλα χειραφέτηση από την φύση (τεχνολογία )--à ανεξαρτησία ---à Για τους αγροτικούς πληθυσμούς η Φύση είναι Μητέρα –Τροφός (Μυθική διάσταση )

Απομυθοποίηση της Φύσης : αντικείμενο αναστοχασμού και περιέργειας προεπιστημονική .

Η γραφή :

Μια από τις μεγαλύτερες καινοτομίες (κοινωνίες χωρίς γραφή – κοινωνίες με γραφή )

Πρόγονος γραφής : σπηλαιογραφίες , εγχάρακτα μοτίβα (κώδικας ).

Συστήματα γραφής έχουμε 4000 π. Χ. (Κοινωνίες λειτουργικώς προ-εγγράμματες )

Τι εννοούμε, όμως, εγγραμματοσύνη ; Η Ελληνική Πόλις πέρασε από την προφορικότητα στην εγγραμματοσύνη .

Ανάγκη απλοποίησης γραφής : Φοίνικες (εξ αιτίας του ναυτικού εμπορίου ) Φωνητική Γραφή .

Μια ιδεογραφική γραφή και μια ηχομιμητική γραφή διαφέρουν ως προς τη δομή : Ιδεογραφική = αναλογική , ηχομιμητική = ψηφιακή (κώδικας με ασυνεχή ψηφία )

Οι Έλληνες πρόσθεσαν φωνήεντα .(Οι σημιτικές γραφές μέχρι σήμερα είναι συμφωνικές )

Το πέρασμα σε μια εγγράμματη κοινωνία αλλάζει τον τρόπο της σκέψης των ανθρώπων .

Στην προφορική επικοινωνία στόχος να υποβάλει κανείς τον συνομιλητή του με τον τρόπο της εκφοράς .(Performance παίζουν ρόλο τα συμπαραδηλωτικά στοιχεία)

Στον γραπτό λόγο αλλάζουν όλα : Αυτό που χάνει σε υποβλητικότητα πρέπει να το αναπληρώσει με πειστικότητα (επιχείρημα ) Αλλάζει ο τρόπος σκέψης . Πέρασμα από την μεταφορική στην εννοιακή (αιτιακή ) σκέψη .(Γέννηση Φιλοσοφίας )

Νόμισμα και χρηματική οικονομία

Ο εκχρηματισμός (παλαιότερα υπήρχε είδος «νομίσματος» δέρμα βοδιού , αλάτι ,κόκκοι κακάου για τους Ατζέκους ,αργότερα μέταλλα κλπ)

Νόμισμα χρησιμοποιούσαν πολλοί πολιτισμοί πριν τους Έλληνες , δεν είχαν όμως περάσει στην εγχρήματη οικονομία (καμία απολύτως εγχρηματισμένη πριν την νεώτερη αστική /καπιταλιστική )- η κοινωνία να συναλλάσσεται με το χρήμα .

Οι Ελληνικές πόλεις από τις πρώτες κοινωνίες που περνούν στον εγχρηματισμό .

Η γενίκευση της εγχρήματης οικονομίας έχει μεγάλη σημασία στον τρόπο σκέψης των ανθρώπων . Το εννοιακό ισοδύναμο οδηγεί κατ ανάγκη στην αφηρημένη σκέψη . Οδηγεί στην εννοιοποίηση -  από το μύθο στον λόγο --à Φιλοσοφία

Συνυφαίνεται με αυτό που λέμε Πολιτική

Δεν μπορεί να υπάρξει τίποτε από τα δυο (Πολιτική και Φιλοσοφία) εκτός Πόλεως

Η Ιστορία της Ελληνικής σκέψης γεννιέται με την Πόλη και τελειώνει με την Πόλη 

Καινούρια αντίληψη για την Φύση .Οι μυθικές Κοσμογονίας θα δώσουν την θέση σε Κοσμολογίες (Η φύση Αντικείμενο –Προσωκρατική Φ )Πόλεις Ιωνίας – Πόλεις Μεγάλης Ελλάδας .

Η έννοια της Δίκης (Δικαιοσύνη) μια πρώτο φιλοσοφική –προπολιτική έννοια ήδη από τους ποιητές (Ησίοδος)- Ο Κρόνος/Χρόνος τρώει τα παιδιά του –μυθική φιγούρα –θα γίνει έννοια

Η εννοιακή σκέψη έχει βαθμό βίας : υπάγει την πολυμορφία σε μια καταναγκασμένη ενότητα . Η έννοια είναι κοφτερό εργαλείο κυριαρχίας πάνω στην Φύση . Μπορεί βέβαια να είναι και φάρμακο για την αρρώστια που η ίδια δημιουργεί . Με την εννοιακή σκέψη αποξένωση από την φύση . Η μυθική σκέψη επιβιώνει στην Τέχνη ! Η Τέχνη είναι ένα είδος θεραπείας που επουλώνει το τραύμα της εννοιακής σκέψης .

Η πολιτική σκέψη γεννήθηκε στην Αθήνα του 5ου αιώνα .Έγινε Δημοκρατία με μια σειρά κυβερνήτες – Νομοθέτες και μια σειρά λαμπρών Τυράννων (μη νόμιμος ηγέτης , δεν ήταν όλοι μισητοί . Από ταξική άποψη εξέφραζαν τα λαϊκά στρώματα .Βίαιος σφετερισμός των αριστοκρατικών δικαιωμάτων .{Βασιλεία , νόμιμο πολίτευμα κληρονομικό ή εκλογή για κάποιο διάστημα (Πολιτεία)}

Ο Σόλωνας αναδασμό γης και σεισάχθεια

Πεισιστρατίδες και Κλεισθένης . Ο Αριστοτέλης στα Πολιτικά του τα έχει καταγράψει.

Μηδικά ---------à Ηγεμονία , πλούτος ,απόγειο πολιτισμικής της λάμψης

Δημοκρατία συμμετοχική ( σε πολύ μεγάλο βαθμό πολιτικό μοντέλο ) και όχι αντιπροσωπευτική . Οι άρχοντες κληρωτοί . Δεν υπήρχαν επαγγελματίες πολιτικοί.

Το σώμα των Πολιτών : Οι ελεύθεροι άντρες . Βασική διάκριση ο οίκος και ο δήμος .Ο οίκος είναι προπολιτική μορφή ζωής .Εκπροσωπείται από τον αρχηγό της οικογένειας .

Πολίτες δεν ήταν οι μέτοικοι  και ορισμένοι χειρώνακτες , οι γυναίκες και τα παιδιά .

Ανάμεσα στους Περσικούς και στον Πελοποννησιακό είναι η ακμή της Αθήνας .