ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΣ

Ο Ιουστινιανός σφράγισε με το έργο του τον 6ο αιώνα. Διαδέχθηκε στο θρόνο το θείο του Ιουστίνο, τον οποίο είχε βοηθήσει στη διακυβέρνηση του κράτους ως σύμβουλος, όταν εκείνος σε μεγάλη ηλικία και χωρίς γνώσεις ανέλαβε αυτοκρατορικά καθήκοντα. Ο ίδιος είχε αποκτήσει σπουδαία μόρφωση και είχε επηρεαστεί από την παιδεία και το παλαιό μεγαλείο του ρωμαϊκού κόσμου. Το γεγονός αυτό ενίσχυσε τις φιλοδοξίες του, όταν κυβέρνησε την αυτοκρατορία από το 527 ως το 565 μ.Χ. Την εποχή αυτή ο αρχαίος ρωμαϊκός κόσμος βρισκόταν ήδη υπό διάλυση. Η αποκατάσταση της ρωμαϊκής οικουμένης, που την περιόρισαν στο ανατολικό της τμήμα οι «βαρβαρικές» επιδρομές, ήταν μια ελπίδα που ενέπνεε τη δημόσια ζωή των Ρωμαίων. Αυτή η ελπίδα έγινε στόχος της πολιτικής του Ιουστινιανού.
Συγκεκριμένα, στόχος της εξωτερικής του πολιτικής ήταν η ανακατάληψη των χαμένων εδαφών στη Δύση και η συνοριακή άμυνα στην Ανατολή ώστε να επιτευχθεί η αποκατάσταση της ρωμαϊκής οικουμένης. Ενώ στην εξωτερική πολιτική ο Ιουστινιανός φαίνεται δέσμιος του οράματος του παλαιού μεγαλείου, στην εσωτερική γίνεται καινοτόμος. Έλαβε μέτρα που οδήγησαν την αυτοκρατορία προς τα εμπρός και την απομάκρυναν από τη ρωμαϊκή παράδοση.

http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/8675

Παρατηρήστε σε χάρτη ( geacron) τα σύνορα επί Ιουστινιανού και τους εχθρούς  της Αυτοκρατορίας . 

Γερμανικά φύλα , Πέρσες , Σλαβικές εγκαταστάσεις 

 reconquista (= ανασύσταση) Η πολιτική του Ιουστινιανού που  περιλαμβάνει σειρά από μακροχρόνιους επιθετικούς πολέμους σ' ό,τι αφορά το δυτικό τμήμα της παλαιάς ρωμαϊκής αυτοκρατορίας που είχε καταληφθεί από τα Γερμανικά φύλα .

http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/9311

 Πηγή : Διαβάστε τις πηγές και καταγράψτε τις απορίες σας καθώς και τα στοιχεία της εποχής που μας βοηθούν να κατανοήσουμε καλύτερα την εποχή του Ιουστινιανού.

1)Η επιστολή του στρατηγού Βελισάριου προς τον Ιουστινιανό για την αποστολή στρατιωτικής βοήθειας στην Ιταλία

«Πήγαμε στην Ιταλία, μεγάλε βασιλιά, χωρίς να έχουμε στρατιώτες, άλογα, όπλα και χρήματα, χωρίς δηλαδή τα εφόδια εκείνα που, αν δεν τα έχει κάποιος σε αφθονία, είναι αδύνατο να κάνει πόλεμο. Γιατί, αν και προσπαθήσαμε γυρνώντας στη Θράκη και στην Ιλλυρία, συγκεντρώσαμε πολύ λίγους στρατιώτες, αξιολύπητους, που δεν έχουν εξοπλισμό και είναι εντελώς αμάθητοι από πόλεμο.Αλλά βλέπουμε και αυτούς που έχουν απομείνει στην Ιταλία. Είναι λίγοι, φοβούνται τους εχθρούς και έχουν χαμηλά το ηθικό τους, γιατί έχουν νικηθεί πολλές φορές από κείνους. Είναι άνθρωποι που κατόρθωσαν να ξεφύγουν από τον εχθρό αφού εγκατέλειψαν τα άλογά τους και πέταξαν τα όπλα τους. Τέλος, είναι αδύνατο να βρούμε χρήματα στην Ιταλία, γιατί την έχουν καταλάβει πάλι οι εχθροί...».

Προκόπιος, Ιστορία των πολέμων, VII, XII, 3-7.

2) Ο «εκσλαβισμός» των Ελλήνων. Ο ιστορικός Ι.Φ. Φαλμεράϋερ, για λόγους πολιτικής σκοπιμότητας, διατύπωσε τη θεωρία του εκσλαβισμοΰ των συγχρόνων Ελλήνων, προβάλλοντας ως επιχείρημα τις σλαβικές επιδρομές που έγιναν στον ελλαδικό χώρο τον 6ο αι.

Ο ελληνικός λαός, που πριν από τον τρωικό πόλεμο έως τον έκτο μετά Χριστόν αιώνα κατοίκησε την Πελοπόννησο και τη χερσαία χώρα βορειότερα, δεν υπάρχει πια σήμερα. Ατυχείς περιστάσεις κάθε είδους επέφεραν την τελειωτική παρακμή του, τον περιορισμό του σε τελείως ασήμαντα υπολείμματα και την επιμιξία του με ξένους, ώστε να σβήσει ολοκληρωτικά ο αρχικός του χαρακτήρας και να εξαλειφθούν, κατά την έκφραση ενός από τους πιο ένθερμους και προικισμένους αντιπάλους μου, μέσα στο γενικό μετασχηματισμό, ακόμα και τα τελευταία ίχνη του αρχαίου ελληνικού βίου. Αυτή η διδασκαλία, που αρχικά είχε την έννοια ιστορικού πειράματος, μπαίνει εφεξής στη σειρά των αδιαφιλονίκητων ιστορικών αληθειών. Έχει γίνει πραγματικότητα που χωρίς εθελούσια τύφλωση δεν μπορεί να αρνηθεί κανείς.

3) Διαβάστε το κείμενο στην πηγή .

http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/9582

 α)Τι μαθαίνουμε για την θέση του Αυτοκράτορα κατά τον 6ο αιώνα μ. Χ. 

β) Ποια έργα θεωρούνταν σημαντικά για μια πόλη της ίδιας εποχής ;

γ) Πως κρίνετε το τρόπο με τον οποίο προσεγγίζει ο Προκόπιος το θέμα του ; Τι μας λέει για την εποχή του ;

Στάση του Νίκα: επαναστατική κίνηση των δήμων της Κωνσταντινούπολης κατά του αυτοκράτορα Ιουστινιανού (532). Ονομάστηκε έτσι λόγω της προτροπής που κραύγαζαν οι επαναστάτες: «νίκα».

Θεοδώρα : Καλόν εντάφιον η πορφύρα !

http://ikee.lib.auth.gr/record/131385/files/GRI-2013-10127.pdf

Ενώ στην εξωτερική του πολιτική ο Ιουστινιανός εμπνεύστηκε από το όραμα της παλαιάς ρωμαϊκής οικουμένης, στην εσωτερική οργάνωση εφάρμοσε καινοτόμες ιδέες, που συνέβαλαν στη διαμόρφωση της βυζαντινής φυσιογνωμίας του κράτους.
Η εσωτερική πολιτική του Ιουστινιανού στόχευε στη συνοχή μιας κοινότητας λαών, των οποίων συνδετικά στοιχεία αποτέλεσαν η ελληνική πολιτιστική παράδοση και η χριστιανική πίστη. Η ρωμαϊκή οικουμένη με την πολιτική αυτή μετεξελίχθηκε σε ελληνοχριστιανική.

Ορθοδοξία ,  Ισχυροποίηση της Απόλυτης Μοναρχίας ----> αποτροπή του εκφεουδαρχισμού της Αυτοκρατορίας  , Νομοθεσία .

 4) Νομοθετικό μέτρο του Ιουστινιανού αντιμετωπίζει το πρόβλημα του εκφεουδαρχισμού της αυτοκρατορίας.

Προστασίες άδικες για τις οποίες πληροφορούμαστε ότι γίνονται στις δικές μας επαρχίες, θα επιχειρήσεις με κάθε τρόπο να τις σταματήσεις, μην επιτρέποντας σε κανένα να ζει σε βάρος της ζωής των άλλων ούτε να οικειοποιείται τα κτήματα που δεν του ανήκουν από πουθενά, ούτε να υπόσχεται προστασία προς βλάβη των άλλων ούτε, για να εξουδετερώσουν το κράτος, να αντιτάσσουν τη δική τους δύναμη. Αλλά ούτε να σε απασχολεί, ποια εξουσία διαθέτουν αυτοί που πράττουν αυτά, διότι σου είναι αρκετός, κυρίως για την εξασφάλιση πληρέστερης εξουσίας, ο νόμος και η βασιλική ευμένεια.

(Ιουστινιανού Α', Νεαρά του έτους 535) I. Καραγιαννόπουλου, Η Βυζαντινή ιστορία από τις πηγές, εκδ.Βάνιας 1996, σ. 186.